Diagnoza jąkania

Diagnoza niepłynności mówienia jest niezwykle ważną częścią procesu terapeutycznego. W Terapeutycznej na Ursynowie prowadzimy bardzo rozbudowaną i szczegółową diagnozę niepłynności mówienia w oparciu o metody wybitnych specjalistów w tej dziedzinie.

Do każdego pacjenta należy w sposób indywidualny dostosowywać techniki terapeutyczne. Niezwykle ważną częścią diagnozy jest wywiad, podczas którego uzyskujemy niezwykle wartościowe informacje. Pytamy między innymi o następujące aspekty:

• Czy w rodzinie występowało jąkanie?
• Czy u dziecka mowa rozwijała się prawidłowo?
• Czy dziecko jest nadwrażliwe emocjonalnie?
• Kiedy dziecko zaczęło mówić niepłynnie ?
• Czy dziecko wycofuje się z wypowiedzi?
• Czy dziecko jest świadome trudności?
• Czy w życiu dziecka pojawiła się jakaś zmiana?
• Jak dziecko reaguje na zmiany?
• Czy objawy jąkania pojawiły się nagle czy zaczęły stopniowo narastać?
• Kiedy objawy się zaostrzają?

W wywiadzie zawsze zawieramy także informacje dotyczące okresu prenetalnego, czasu po urodzeniu dziecka, pytamy o kondycje zdrowotną i wiele innych kwestii.

Ważne z punktu widzenia terapeuty są także relacje dziecka z rówieśnikami, funkcjonowanie dziecka w szkole, jak radzi sobie w sytuacjach trudnych i in.

Szczegółowy wywiad, który przeprowadzamy jest niezwykle pomocny w celu znalezienia źródła problemu.

Dzieci nadwrażliwe emocjonalnie…

… są bardziej podatne na pojawienie się niepłynności mówienia.

Jakie zachowania wykazują?

• Nie lubią zmian
• Przejmują się błahymi porażkami
• Są perfekcjonistami
• Często płaczą
• Są wyczulone na krzywdę innych
• Przejmują się przyszłością, losem własnym i swojej rodziny

Obserwacja dziecka

W przypadku, gdy obserwacja małego dziecka (2-3 letniego) podczas diagnozy pokazuje nam w głównej mierze powtarzalność pierwszej sylaby czy przyimku np.: „Miś jest pod pod pod krzesłem” przyczyną może być brak odpowiedniej sprawności przy dobrej kompetencji. Jeśli dodatkowo z relacji rodzica wynika, że dziecko nie jest świadome niepłynności – jest to dobry znak. Pierwsza wizyta diagnostyczna nie udzieli nam w 100% odpowiedzi na pytanie jaka będzie diagnoza u danego dziecka, wymagana jest wnikliwa obserwacja, a rodzice powinni w domu wdrożyć wskazówki przekazane przez logopedę.

Często prosimy rodziców, aby na wizytę diagnostyczną przygotowali filmik, który ukazuje objawy niepłynności u dziecka. Zdarza się bowiem, że podczas pierwszej wizyty w gabinecie dziecko mówi jedynie pojedyncze słowa, albo w danej chwili niepłynność w ogóle nie pojawia się. Filmik nagrany przez rodziców w domu jest w takim przypadku niezwykle  cenny.

Podczas wizyty diagnostycznej prosimy rodziców, aby codziennie zapisywali w kalendarzu na jakim etapie dziecko mówi, aby notowali okresy polepszenia lub pogorszenia w zakresie płynności. Rodzice powinni obserwować także czy objawy niepłynności mają tendencję do zanikania, np. w tygodniowych odcinkach czasu, czy okresy płynnej mowy są coraz dłuższe, czy zdarza się, że okresy płynnego mówienia przeplatają się z okresami pogorszenia, czy okresy pogorszenia stają się coraz dłuższe.

Przyczyny jąkania i konflikt emocjonalny

Według dr Krzysztofa Szamburskiego niezwykle istotny jest aspekt związany z konfliktem emocjonalnym, który to jest jedną z przyczyn powstania jąkania rozwojowego, czyli takiego który powinien zostać poddany terapii.

Kilka przykładów konfliktów emocjonalnych za dr Szamburskim:

1. lękowa matka, która przekazuje dziecku sprzeczne komunikaty na drodze werbalnej
2. impulsywny ojciec, mający na co dzień kontakt z dzieckiem, ale reagujący w niekontrolowany sposób na zachowanie dziecka
3. urodzenie się młodszego rodzeństwa, jeśli towarzyszy temu faktowi agresja diagnozowanego dziecka skierowana na tą młodszą siostrzyczkę/braciszka
4. „dziadkowie” przyjmujący rolę rodziców dziecka
5. syndrom „cudownego dziecka” – cała rodzina lub jej część przekonana o wyjątkowości własnego dziecka/wnuka

Lęk jest czynnikiem wzmacniającym – jednym z najsilniejszych.

Innym źródłem powstania jąkania obok konfliktu emocjonalnego (może wystąpić niezależnie lub łącznie) są predyspozycje do jąkania:

• Występowanie jąkania w rodzinie
• Niedotlenienie w czasie ciąży lub w okresie okołoporodowym
• Problemy z lateralizacją (nieustalona, skrzyżowana)
• Opóźniony rozwój mowy
• Nadwrażliwość emocjonalna
• Przeżywanie konfliktów emocjonalnych

Diagnoza jąkania w Terapeutycznej na Ursynowie jest wieloaspektowa. Przeprowadzane jest kompleksowe badanie uwzględniające czynniki psychologiczne, środowiskowe, biologiczne, jak również lingwistyczne. Zwracamy również uwagę na zachowanie i funkcjonowanie dziecka adekwatnie do jego wieku.