Kilka dni temu rozpoczęliśmy październik, dlatego po wakacyjnej przerwie powracamy do Was z kolejnymi miesiącami tematycznymi! W każdym miesiącu skupimy się na innym kluczowym temacie z zakresu psychologii, a by umówić go jak najszerzej, będziemy mówić o nim z kilku perspektyw.
Pamiętacie jak wygląda nasze logo? To motyl zbudowany z czterech kolorów, z którego każdy symbolizuje inną grupę osób, którym jako Fundacja niesiemy pomoc. Kolor zielony jako barwa młodości oznacza dzieci, niebieski – nastolatków (błękit jak nieodkryte, pełne tajemnic wody), natomiast kolor żółty to dorosłość, czyli pełnia życia. Kolor pomarańczowy zaś odnosi się do seniorów, oznaczając jesień życia. Nawiazując do symboliki naszego logo, w tym roku będziemy opisywać ważne psychologiczne zagadnienia z perspektywy dziecka, nastolatka, osoby dorosłej, a także seniora.
Przez kilka najbliższych miesięcy chcielibyśmy skupić się na stylach przywiązania – wzorcach, które kształtują się we wczesnym dzieciństwie i wynikają z tego, w jaki sposób opiekunowie dziecka reagowali na jego potrzeby. To, jaki mamy styl przywiązania, determinuje m.in. to, jak później wchodzimy w bliskie relacje i jak postrzegamy samych siebie. Jakie więc style przywiązania rozróżniamy? Są to trzy podstawowe style: bezpieczny, lękowo-unikający i lękowo-ambiwalentny, a także jeden dodatkowy, wyodrębniony nieco później – styl zdezorganizowany.
W październiku chcielibyśmy skupić się na stylu lękowo-ambiwalentnym, który kształtuje się u dzieci, których opiekunowie nie reagują na jego potrzeby w sposób konsekwentny – czasami są dostępni emocjonalnie, czasami zupełnie nie. Obdarzają swoje dziecko bliskością tylko wtedy, kiedy sami uważają, że jest to potrzebne. Gdy dziecko potrzebuje bliskości z rodzicem (ponieważ np. czegoś się przestraszyło), rodzic często może zareagować wówczas złością i je skarcić. Takie powtarzające się wielokrotnie sytuacje powodują w dziecku dużo lęku i niepewności, a także poczucie, że musi ono zasłużyć na miłość opiekuna.
Jak więc zachowują się dzieci, u których wykształcił się lękowo-ambiwalentny styl przywiązania? Przede wszystkim, w znacznym stopniu zaburzone jest ich poczucie bezpieczeństwa – nie są pewne, jakiej reakcji mogą spodziewać się po swoim opiekunie. W chwilach stresu kieruje nimi lęk, niezwykle obawiają się także rozłąki z opiekunem. Ambiwalencja zachowań takich dzieci polega na tym, iż z jednej strony charakteryzują się wyolbrzymioną potrzebą bliskości, dlatego bardzo jej pragną; z drugiej strony jednak, gdy już otrzymają upragnione wsparcie emocjonalne, tak naprawdę nie potrafią z niego skorzystać. Jak taka ambiwalencja wygląda w praktyce? Przykładowo, gdy dziecko o ambiwalentnym stylu przywiązania musi przez kilka godzin pozostać samo w nowym miejscu, nawet kiedy zostanie już przez rodzica odebrane, jeszcze przez długi czas nie będzie mogło się uspokoić. Dzieci o lękowo-ambiwalentnym stylu przywiązania stale potrzebują potwierdzenia miłości i akceptacji ze strony opiekunów; starają się tak kontrolować swoje emocje i zachowania, by na nie zasłużyć.
Styl lękowo-ambiwalentny, jak każdy inny, wykształca się we wczesnym dzieciństwie i umacnia się w wyniku kolejnych społecznych doświadczeń. Styl przywiązania ma znaczący wpływ na całe późniejsze życie. O tym, jak styl lękowo-ambiwalentny charakteryzuje zachowanie osób w późniejszych etapach życia, będziemy pisać w kolejnych tygodniach. Zachęcamy do lektury!
